Vijf boosdoeners voor regeldruk in de langdurige zorg geïdentificeerd

Tijdens de coronacrisis zijn veel regels en registraties in de zorg versoepeld. Dit werpt de vraag op of het niet mogelijk is om administratieve lasten in de langdurende zorg blijvend te verminderen. De duurzame aanpak van regeldruk staat ook centraal in het rapport ‘Regeldruk in de langdurige zorg - boosdoeners blootgelegd’. Hierin legt landelijke kennisorganisatie Vilans vijf oorzaken van regeldruk bloot in de verpleeghuiszorg, wijkverpleging en gehandicaptenzorg.

Zorgverleners in de langdurige zorg ervaren veel regeldruk door de tijd die zij kwijt zijn aan administratieve handelingen. Tijd die zij niet kunnen besteden aan de cliënt. Dat zorgt voor een verhoogde werkdruk en vermindert het werkplezier van zorgverleners. Programmaleider Else Stapersma (Vilans) zegt: ‘Regeldruk zien we bijvoorbeeld opvallend vaak terugkomen als het gaat om het zorgplan, het elektronisch cliëntdossier en in bestuurs- en organisatiezaken. Om hier iets tegen te kunnen doen, moeten we weten wat de dieperliggende oorzaken zijn van regeldruk. En die zijn ingewikkeld, want daar ligt gedrag onder. En niet alleen hoe zorgprofessionals zich gedragen, juist ook het gedrag van stafafdelingen, bestuurders van zorgorganisaties en regelgevende en controlerende partijen.

Boosdoeners

In schrapsessies, focusgroepen en interviews met bijna 1000 zorgprofessionals uit de verpleeghuiszorg, wijkverpleging en gehandicaptenzorg hebben onderzoekers van Vilans onderliggende oorzaken voor het ontstaan van regeldruk gevonden. ‘Eén van die oorzaken is gebrek aan vertrouwen in elkaar. Bijvoorbeeld tussen regelgevende partijen en zorgorganisaties. In de wijkverpleging vraagt de zorgverzekeraar bijvoorbeeld nog om een handtekening van de cliënt onder het eerste zorgplan. Voor de verzekeraar nuttig als bevestiging dat de zorg met de cliënt is afgestemd. Voor de professional voelt dit echter als niet noodzakelijke regeldruk.' Naast de boosdoeners ‘er is een gebrek aan vertrouwen in elkaar en nut en noodzaak van regels worden verschillend ervaren’, zijn de andere drie oorzaken: werkprocessen zijn niet efficiënt, herkomst en verplichting van regels zijn onduidelijk en regels worden onvoldoende ter discussie gesteld.

Richting voor duurzame oplossingen

Iedere oorzaak of combinatie van oorzaken vraagt om een eigen aanpak om de effecten van die oorzaak te beperken en regeldruk blijvend te verminderen. Daar ligt een opdracht voor de zorgprofessional, maar zeker ook voor bestuurders, stafafdelingen en regelgevende en controlerende partijen. Dit onderzoek biedt inzicht in het probleem en geeft ook richting om toe te werken naar duurzame oplossingen voor de regeldruk. Oplossingen die ervoor zorgen dat zorgmedewerkers hun tijd vooral kunnen besteden aan het geven van veilige en persoonsgerichte zorg, binnen een zorglandschap waarin de professionaliteit van de zorgmedewerker, kwaliteit en vertrouwen centraal staan. In juli wordt gestart met digitale Ontregel-labs waarbij waarin het experimenteren van oplossingen centraal staat om ook echt van de regeldruk-problemen af te komen.

VWS en Vilans werken samen met verschillende partners aan de acties uit het plan van [Ont]Regel de Zorg voor de gehandicaptenzorg en de verpleeghuiszorg. De schrap- en snapsessies zijn hier een onderdeel van en worden georganiseerd met de sociale partners VVT: ActiZ, NU’91, CNV Zorg & Welzijn, FNV Zorg & Welzijn en Zorgthuisnl, en vanuit de gehandicaptenzorg: BPSW, NIP, NVAVG, NVO, StAG, VGN en V&VN.